Erfbelasting 2024

Wanneer iemand overlijdt ontvangen de erfgenamen een erfenis. Afhankelijk van de hoogte van de waarde van de erfenis én de relatie van de erfgenamen met de erflater, betalen zij erfbelasting over deze waarde. DeGoedkoopsteNotaris.nl vertelt u onder andere over de vrijstelling van erfbelasting, het tarief waarover u wel belasting betaalt, de percentages die daarvoor gelden in 2024 en wanneer en hoe u aangifte doet. Ook geven we u tips over hoe u zo min mogelijk erfbelasting betaalt en tonen wij u de notaristarieven voor het opstellen van een schekingsakte.

Wat is erfbelasting en waarom betaalt u het?

Erfbelasting is de belasting die erfgenamen betalen over de totale waarde van bezittingen in een erfenis. De erfbelasting bestaat uit de totale waarde van bezittingen van de overledene, min de schulden die deze heeft op het moment van overlijden.
Erfbelasting betaalt u pas boven een bepaalde erfeniswaarde. Erft u, dan betekent dat dus niet direct dat u erfbelasting moet betalen. Erft u voor een hogere waarde dan het vrijstellingsbedrag, dan betaalt u over het bedrag daarboven wel erfbelasting. De erfbelasting dient in dat geval om ‘de rijkdom in ons land te herverdelen’.
Voorheen werd erfbelasting 'successierecht' genoemd. Komt u die term tegen, dan gaat het dus gewoon over erfbelasting.

Erfbelasting berekenen

Hoeveel erfbelasting u moet betalen, is afhankelijk van de waarde van uw erfenis en uw relatie met de overledene. Als u geen familie van de overledene bent betaalt u meer erfbelasting. U berekent makkelijk of en hoeveel erfbelasting u betaalt over uw erfenis. Daarvoor trekt u als eerst het vrijgestelde bedrag van uw erfenis af. Is de waarde van uw erfenis hoger dan het bedrag waarover u vrijstelling krijgt? Dan betaalt u erfbelasting over het bedrag dat overblijft. Hoe hoog dat percentage is, hangt af van het bedrag én wederom uw relatie met de erflater. Wij laten u verderop zien hoe hoog de vrijstelling op erfbelasting is en hoe hoog het belastingtarief is dat u betaalt (deze gebruiken we al in onderstaand rekenvoorbeeld). Het vrijstellingsbedrag en het bedrag daarboven waarover u de laagste erfbelasting betaalt, zijn in 2024 ten opzichte van 2023 omhooggegaan.

Voorbeeld berekenen erfbelasting

Stel u erft in 2024 het huis van uw ouders. De WOZ-waarde van het huis is € 600.000. U bent als kind vrijgesteld van belasting tot € 25.187. Het overblijvende bedrag is dan € 574.813 (€ 600.000 - € 25.187). Over € 152.368 daarvan betaalt u 10% belasting (dus € 15.236,80). Over de overige € 422.445 betaalt u 20% (dus € 84.489). U betaalt dan in totaal een erfbelasting van € 99.725,80 bij het erven van een woning met een waarde van € 600.000.

Vrijstelling erfbelasting

Hoeveel geld mag u erven zonder belasting te betalen? Hoeveel vrijstelling u krijgt op de erfbelasting, hangt af van uw relatie met de erflater en de hoogte van de erfeniswaarde. Als echtgenoot (bij trouwen of een geregistreerd partnerschap) of samenwonend partner krijgt u de meeste vrijstelling van erfbelasting. Ook kinderen met een beperking krijgen vrijstelling tot een aanzienlijk hoog bedrag, wel gelden er voorwaarden voor die vrijstelling. Erft u als ouder geld van uw kind en erft u dat samen met uw partner, dan krijgt u samen hetzelfde bedrag als één ouder zou erven. De Belastingdienst ziet jullie in dit geval namelijk als één persoon.
U betaalt alleen erfbelasting over het bedrag van uw erfenis dat hoger is dan het bedrag waarvoor u vrijstelling krijgt.

Overzicht vrijstelling erfbelasting 2024
Uw relatie met de erflater	Vrijstelling tot
Echtgenoot, geregistreerd of samenwonend partner	€ 795.156
Kind, pleeg- of stiefkind of kleinkind	€ 25.187
Kind met beperking	€ 75.546
Ouder	€ 59.643
Broer, zus, achterkleinkind, vriend en andere erfgenamen	€ 2.658

Tarieven en percentages erfbelasting

Is uw erfenis hoger dan het bedrag waarover u vrijstelling krijgt, dan betaalt u daarover een percentage aan erfbelasting. Hoe hoog dat percentage is, hangt af van uw relatie met de erflater en de hoogte van de waarde waarover u belasting moet betalen. De Belastingdienst maakt onderscheid tussen twee tarieven. Over het eerste tarief betaalt u minder belasting.
Hoe hoog is de erfbelasting in 2024? Dat laten we u hieronder zien.

Overzicht tarieven en percentages erfbelasting 2024
Tarief waarde erfenis	Percentage (%) erfbelasting partner, kinderen	Erfbelasting kleinkinderen en andere afstammelingen	Erfbelasting alle andere erfgenamen
€ 0 - € 152.367	10%	18%	30%
€ 152.368 en hoger	20%	36%	40%

Erfbelasting bij overlijden echtgenoot

Partners profiteren van de hoogste vrijstelling bij een erfenis. In 2024 ligt die vrijstelling op € 795.156. Over het algemeen houdt dit in dat een partner meestal geen erfbelasting betaalt bij het overlijden van de echtgenoot. Het percentage dat partners betalen voor de waarde boven het vrijstellingsbedrag, ligt op 10% voor bedragen tot iets meer dan anderhalve ton en op 20% voor de rest van het bedrag dat daarboven ligt.

Erfbelasting kind

Onder kinderen verstaat de Belastingdienst biologische kinderen, pleeg- en stiefkinderen. Kinderen hebben in 2024 recht op vrijstelling van erfbelasting tot een bedrag van € 25.187. Voor kleinkinderen is dat bedrag net zo hoog. Voor bedragen daarboven en tot en met € 152.367 geldt een erfbelasting van 18%, en 36% voor bedragen daarboven. Dit bedrag en deze percentages gelden ook voor het kindsdeel dat zij erven. En is er sprake van een kind met een beperking? Dan geldt hiervoor een vrijstelling tot € 75.546 áls de overleden ouder dit kind voor minimaal 50% onderhield en het kind niet in staat is om minimaal de helft te verdienen van wat een gezond persoon van dezelfde leeftijd verdient in een dergelijke functie (dit kan ook zijn ‘werkloos met een uitkering’).

Erfbelasting andere erfgenamen

Dan zijn er nog de broers, zussen, neven, nichten, achterkleinkinderen en andere familieleden die erfgenaam kunnen zijn. Daarnaast kan een erflater in zijn of haar testament legatarissen benoemen. Dat wat de erflater zo’n legataris nalaat, noemen we een legaat. Voor de Belastingdienst vallen de legatarissen en de overige erfgenamen binnen dezelfde groep voor de erfbelasting. Zij krijgen allemaal vrijstelling tot en met € 2.658 en betalen voor bedragen daarboven een belasting van 30% en 40%.

Aangifte erfbelasting

De Belastingdienst stuurt één van de erfgenamen, meestal de partner of het oudste kind van de overledene, een brief waarin staat of erfgenamen aangifte voor de erfbelasting moeten doen. Die aangifte doet u door het online aangifteformulier voor de erfbelasting in te vullen of door het papieren aangifteformulier ingevuld op te sturen naar de Belastingdienst. Voor de aangifte heeft u uw burgerservicenummer, DigiD (indien van digitale aangifte) en de aangiftebrief nodig. Ook zijn er gegevens van de overledene, van de erfenis en andere erfgenamen nodig.
Nadat de Belastingdienst de aangifte ontvangt, bepaalt deze de hoogte van de erfbelasting. Binnen vier maanden na de aangifte ontvangt u de definitieve aanslag erfbelasting van de Belastingdienst, die aanslag moet u binnen zes weken betalen.

Wanneer erfbelasting betalen?

U moet altijd erfbelasting betalen als uw erfenis een hogere waarde heeft dan het vrijgestelde bedrag. U moet dan altijd aangifte doen. De erfbelasting betaalt u uiterlijk zes weken na het ontvangen van de definitieve aanslag erfbelasting van de Belastingdienst; deze krijgt u nádat u de aangifte erfbelasting heeft gedaan.

Wanneer geen of minder erfbelasting betalen?

Als de waarde van de erfenis die u ontvangt, lager of gelijk is aan het bedrag van vrijstelling, dan betaalt u geen erfbelasting. Daarnaast hoeft u een aantal bedragen niet mee te rekenen, zoals onder andere een nabestaandenpensioen en een ANW- of AOW-uitkering.

Wanneer uiterlijk aangifte erfbelasting doen?

In de aangiftebrief die de Belastingdienst naar een van de erfgenamen stuurt, staat wanneer de aangifte voor de erfbelasting binnen moet zijn. Die datum ligt altijd acht maanden na de overlijdensdatum. Het is mogelijk om uitstel aan te vragen bij de Belastingdienst, daarover leest u verderop meer.
Bent u te laat met uw aangifte of heeft de Belastingdienst extra werk omdat uw aangifte niet juist of onvolledig is ingevuld? Dan rekent de Belastingdienst hier belastingrente voor.
Denkt u dat u erfbelasting moet betalen, maar redt u het waarschijnlijk niet om de aangifte voor de inlevertermijn te voltooien? Dan kunt u een voorlopige aanslag erfbelasting aanvragen voor de inlevertermijn. Met zo’n voorlopige aanslag voorkomt u dat u belastingrente moet betalen of zorgt u ervoor dat u minder van die rente hoeft te betalen.

Uitstel erfbelasting

Als u uitstel wilt voor de aangifte, vraagt u die aan voor de uiterlijke aangiftedatum die in de brief staat. Doet u dat, dan krijgt u maximaal vijf maanden uitstel. U betaalt wel belastingrente voor de periode ná de officiële uiterlijke aangiftedatum. Let op: doet één van de erfgenamen de aangifte voor alle erfgenamen? Dan geldt het uitstel voor alle erfgenamen. Doen jullie apart aangifte, dan moeten jullie ook apart uitstel aanvragen. Dit kan alleen als u een brief heeft gehad voor de aangifte van de erfbelasting. Heeft u geen brief gehad, bel dan naar de BelastingTelefoon Nabestaanden om de brief aan te vragen: 0800-2358354.

Wie doet aangifte erfbelasting?

Als er een testament is en de erflater daarin een executeur heeft aangesteld, dan doet deze persoon de aangifte voor de erfbelasting. Heeft de erflater geen executeur aangewezen, dan mogen de erfgenamen zelf bepalen wie dit doet. Dat kan individueel zijn, samen of iets daartussenin. Wel is het aan te raden om het samen te doen en/of één iemand te kiezen die de aangifte doet. U heeft dan meer overzicht en weet meteen of u de erfenis volledig en goed heeft verdeeld.

Aangifte erfbelasting door notaris laten doen

Hebben jullie veel aan jullie hoofd of wilt u zich om andere redenen niet bezighouden met de aangifte voor de erfbelasting? Notarissen kunnen deze taak ook op zich nemen. Daar zijn wel kosten aan verbonden en u heeft er nog altijd wat werk aan; u moet alsnog de nodige documenten aanleveren. De notariskosten zijn niet aftrekbaar van de belasting, máár u kunt de kosten wel verrekenen met de erfenis.

Besparen op de erfbelasting

Hoe voorkomt u als erflater dat uw kinderen of andere erfgenamen veel erfbelasting moeten betalen en dat uw nalatenschap zoveel mogelijk bij uw erfgenamen komt? En hoe zorgt u er als erfgenaam voor dat u niet meer erfbelasting betaalt dan nodig? Er zijn een aantal zaken waar u slim mee om kunt gaan. Het is verstandig om u hier goed over te laten informeren door een notaris.

Doe bij leven elk jaar een belastingvrije schenking, zo verlaagt u de uiteindelijke erfenis.
Doe een schenking op papier voor na uw overlijden, deze legt u vast in een schenkingsakte bij de notaris.
Ga slim om met de erfbelasting voor een huis dat u erft: u mag zelf bepalen of u de erfbelasting betaalt over de WOZ-waarde van het huis in het jaar van overlijden of het jaar daarna. Kies het jaar waarin de woningwaarde het laagst is.
Leg in uw testament vast dat uw partner uw enige erfgenaam is; deze krijgt een hoge vrijstelling en kan bij leven nog slim gebruikmaken van bijvoorbeeld schenkingen.
Verdeel de erfenis juist over veel erfgenamen, zodat niemand (heel erg) boven het vrijgestelde bedrag uit komt en daardoor geen tot weinig erfbelasting betaalt.
Leg vast dat u een deel schenkt aan een goed doel; wat u als erfenis nalaat aan een goed doel wordt niet belast.
Pas de verdeling in de huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden, zodat jullie in elk geval beiden de helft bezitten. Laat u hierover adviseren door een notaris.

Notaristarieven belastingvrij schenken »