Als erfgenaam heeft u de keuze om een erfenis te verwerpen (weigeren). Erfgenamen kunnen een erfenis om verschillende redenen verwerpen: om financiële redenen, bijvoorbeeld als de erflater hoge schulden heeft, maar ook om emotionele redenen, bijvoorbeeld door ruzie met de erflater of doordat de erfgenaam het heel lastig vindt om met het overlijden en alle nagelaten spullen om te gaan. Wanneer is het financieel verstandig om een erfenis te verwerpen en wanneer niet? Wij vertellen u alles wat u moet weten over het verwerpen van een erfenis, zodat u een goede keuze maakt.
Als u een erfenis verwerpt dan heeft dat gevolgen voor de nalatenschap en uw rechten. Dit kan voordelig en nadelig zijn. Dit zijn gevolgen van het verwerpen van de erfenis:
Het verwerpen van een erfenis heeft geen gevolgen voor de andere erfgenamen hebben. Een deel van de erfgenamen kan de erfenis verwerpen, terwijl een ander deel de erfenis aanvaardt.
Het verwerpen van een erfenis heeft, naast de financiële voordelen bij flinke schulden, dus ook nadelen met betrekking tot de nalatenschap. Als u te maken heeft met een negatieve nalatenschap en geen aanspraak wilt maken op de bezittingen uit de nalatenschap, dan is het verwerpen van de erfenis de makkelijkste weg. Wilt u wel heel graag bepaalde bezittingen erven, dan heeft u de keuze uit zuiver aanvaarden van de erfenis (u erft dan ook de eventuele schulden en bent daarmee ook verantwoordelijk met uw privévermogen) en beneficiair aanvaarden van de erfenis (u moet eerst eventuele schulden afbetalen met de waarde van de erfenis voordat u hier iets van erft, maar u uw privévermogen is veilig).
Hou er rekening mee dat wanneer u de erfenis verwerpt, uw erfdeel naar andere erfgenamen gaat. Naar wie dat erfdeel gaat, hangt af van of er een testament is en wat daarin staat.
Had de erflater geen testament, dan is er sprake van een wettelijke verdeling van erfrecht. Hou er rekening mee dat uw erfdeel in dat geval naar de wettelijke erfgenamen die na u komen gaat. Heeft u kinderen, dan zijn zij de eerste in lijn en erven dus uw erfdeel. Zijn uw kinderen minderjarig, dan moet u de erfenis voor hen ook verwerpen (binnen drie maanden nadat u de erfenis zelf verwerpt). Heeft u meerderjarige kinderen, dan moeten zij dit zelf doen. Als uw kinderen ook kinderen hebben, moet die erfenis ook worden verworpen. Het verwerpen van de erfenis gaat volgens de wet door tot de zesde graad (dat zijn kleinkinderen van oudooms en oudtantes).
Had de erflater een testament, dan geldt deze wettelijke verdeling niet. Uw erfdeel wordt dan verdeeld tussen de andere erfgenamen in het testament, tenzij in het testament anders is vermeld. Is daarin bijvoorbeeld plaatsvervulling opgenomen, dan kan het zijn dat uw kinderen uw erfdeel alsnog erven (en u dat dus moet verwerpen om dat tegen te gaan).
In principe is er geen termijn waarin u de erfenis moet verwerpen. Wel is er in meerdere gevallen een termijn van drie maanden of een ander bepaald termijn waarin erfgenamen een keuze moeten maken. Doen ze dat niet, dan wordt de erfenis automatisch aanvaard (zuiver of beneficiair). Dat is het geval:
Verwerp u de erfenis, dan moet u daarvoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Na het indienen van deze verklaring moet u griffierecht betalen. Daarvoor ontvangt u een factuur of u betaalt deze aan de balie van de rechtbank. Nadat u de factuur betaalt, ontvangt u uw akte nalatenschap. De erfenis is dan officieel verworpen.
U kunt er ook voor kiezen om een notaris de volmacht te geven voor het regelen van deze verklaring en akte nalatenschap.
In beide gevallen heeft u een overlijdensakte van de erflater nodig en moeten de verwerpende erfgenamen zich legitimeren en een machtiging invullen.
Voor het verwerpen van de erfenis maakt u in elk geval griffiekosten voor de verklaring die u aflegt bij de rechtbank. De kosten hiervoor bedragen € 160. Willen u en nog meer erfgenamen de erfenis verwerpen? Ga dan samen zodat jullie deze kosten maar één keer hoeven te betalen. Maken niet alle erfgenamen de keuze voor het verwerpen, maar willen een aantal erfgenamen de erfenis beneficiair aanvaarden? Dan betaalt u twee keer griffierechten: voor de akte voor het verwerpen en voor het beneficiair aanvaarden. Vraagt u daarnaast advies aan de notaris of juridisch adviseur dan maakt u ook hiervoor kosten.
Een minderjarig kind mag zelf geen keuze maken over het beneficiair aanvaarden of verwerpen van een erfenis, dat doet de wettelijk vertegenwoordiger: een ouder of voogd van het kind. Deze vertegenwoordiger beheert de erfenis voor het kind tot het achttien jaar oud is. Verwerpt u de erfenis voor een minderjarige dan moet de kantonrecht daarvoor toestemming geven. Dat gebeurt alleen bij een negatieve nalatenschap. U vraagt deze goedkeuring met het formulier Verzoek machtiging verwerping. Geeft de rechter toestemming voor het verwerpen, dan vult u de Verklaring nalatenschap minderjarige in en stuurt deze naar de rechtbank. Geeft de kantonrechter geen toestemming, dan wordt de erfenis automatisch beneficiair aanvaard. Zo ook wanneer het verwerpen niet binnen de drie maanden gedaan wordt.
Wilt u de erfenis verwerpen maar toch heel erg graag helpen met het leeghalen van het huis en/of wat persoonlijke spullen overnemen? Vraag dan advies aan een notaris. Door in het huis aan de slag te gaan met de spullen van de overledene, kunt u de erfenis 'per ongeluk' zuiver aanvaarden. Iets wat heel nadelig is als u te maken heeft met een negatieve nalatenschap. Een expert kan u vertellen met wat u wel en niet kunt doen in uw situatie.
Als u een erfenis verwerpt, meldt u dat aan de Belastingdienst als zij erom vragen. Vraagt de Belastingdienst u niet om een verklaring, dan hoeft u ook niets door te geven over het verwerpen van de erfenis.
Wilt u een erfenis uit het buitenland verwerpen, dan kunt u hiervoor een verklaring afleggen bij een rechtbank in Nederland. De kopie van de Nederlandse verklaring is het bewijs van de verwerping. Het kan verstandig zijn om hierover advies te vragen aan een notaris of juridisch adviseur.
Hoeveel u betaalt bij een notaris voor advies over het verwerpen of aanvaarden van de erfenis hangt af van de notaris die u bezoekt en hoeveel en wat voor werk deze voor u moet verrichten. Gaat u alleen voor advies of geeft u de notaris ook de volmacht voor de schriftelijke verklaring aan de rechtbank? Heeft u een verklaring van erfrecht nodig voor het afwikkelen van de erfenis? Dan maakt u nog meer notariskosten.
Bij ons vergelijkt u de tarieven voor een verklaring van erfrecht. Vraag op maat gemaakte offertes aan. U kunt daarin ook aangeven dat u advies wilt bijvoorbeeld.
We vertellen het graag
Lees meer over
DeGoedkoopsteNotaris.nl!